Spanish and Portuguese organs are celebrated for their excellent trumpets (en chamade), but their splendid flutes, prestants, cornets and reeds are less widely known. Their characteristic tone-colors, so different from that of the North German organ, is as inspirational as it is necessary for performing the Iberian repertoire. This is particularly true with regard to the batalha genre. From the second half of the 17th century, organists in Spain and Portugal delighted in recreating the sounds of the battlefield on their instruments. These many battles, improvised or played from manuscript, were effectfilled, loud and clearly articulated. Many of these pieces have survived, though, unfortunately, they are often anonymous. The directness of the trumpet-en-chamade is such a pleasure. These trumpets (boldly horizontal protruding from the organ front) are so loud that any rustling in the church immediately falls silent. The batalha has a simple harmonic structure; its interest lies principally in the stirring rhythm. The musical battle genre of composition, incidentally, was practiced throughout Europe. This CD presents three batalhas: one anonymous, one by Pedro de Araujo, and one by Antonio Correa Braga. The other pieces form a selection of works by representative Iberian 16th century composers.

The organ in the Church of Saint-Lambert in Woluwé-Saint-Lambert (a suburb of Brussels) was built in the Spanish style by Patrick Collon in 1985. Its design was largely inspired by Spanish instruments of the XVIIth and XVIIIth centuries. In the course of the XVIth century Spanish organbuilding underwent a radical change due to the influence of Flemish organbuilders and musicians. Conversely, in the XVIIth century, Flemish organmusic was considerably influenced by contact with Spain. The organ in Saint-Lambert is not a strict copy, but an instrument built in the Spanish style, with Flemish influences, and speaking with a slight Brussels accent.

Veldslagen op het orgel
Het orgelrepertoire uit het 17e-eeuwse Spanje en Portugal is rijkelijk gevuld. Spaanse en Portugese orgels worden geroemd voor hun trompettten (het chamadewerk), maar de fluiten, cornetten en rietblazers zijn minder bekend. Het karakteristieke timbre, onvergelijkbaar met dat van een Noord-Duits orgel, is net zo inspirerend als noodzakelijk voor het uitvoeren van orgelmuziek van het Iberisch schiereiland. Dit is met name het geval voor de batalha muziek. Vanaf de tweede helft van de zeventiende eeuw begonnen organisten uit Spanje en Portugal met het uitbeelden van veldslagen in hun muziek. Deze veldslagen, geïmproviseerd of van blad gespeeld, waren luid, helder gearticuleerd en gevuld met allerlei effecten. Veel van deze werken hebben de tand des tijds doorstaan, al zijn ze helaas vaak anoniem.

De directheid van de chamadetrompetten is een plezier voor het oor. Deze trompetten, die horizontaal uit het orgel de kerk in richten, zijn zo luid dat het elk geroezemoes in de kerk overstemt. De batalha’s hebben een simpele harmonische structuur en zijn muzikaal vooral interessant door het opwindende ritme. Dit album brengt drie batalha’s ten gehore: één anoniem, één van Pedro de Araujo en één van Antonio Correa. De overige stukken op dit album zijn representatief voor de muziek van Spaanse en Portugese 16e-eeuwse componisten.

De muziek wordt uitgevoerd door Ton Koopman. Koopman is een expert op het gebied van oude muziek en staat bekend om zijn geprezen opnames van alle Bachcantates en het werk van organist Dieterich Buxtehude. Voor deze opname speelt hij op een Belgisch orgel dat speciaal ontwikkeld is in de oude Spaanse stijl.

Die Orgeln in Spanien und Portugal klingen mit ihrer charakteristischen Farbenpalette ganz anders als z.B. die norddeutschen Orgeln. Sie inspirierten die iberische Komponisten zu sehr originellen Werken, vor allem im reichhaltigen Genre der ?Batalha?. Die Werke waren im Allgemeinen als ?Gebrauchsmusik? (von höchstem Niveau!) gedacht und wurden deshalb oft nur handschriftlich überliefert. Ton Koopman widmet sich diesem Repertoire mit großer Leidenschaft und Akribie.